Η Παλαιοκατούνα Ευρυτανίας απέχει από το Καρπενήσι 54 χιλιόμετρα και υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Φραγκίστας του Δήμου Αγράφων.
Η αρχική της θέση ήταν σε υψόμετρο 800 μέτρων στην περιοχή των Αγράφων Ευρυτανίας, όμως έπειτα από τον ισχυρότατο σεισμό των 6,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκε στις 5 Φεβρουαρίου του 1966 με επίκεντρο στα στενά του Μέγδοβα, εγκαταλείπεται όπως δεκάδες άλλα χωριά του νομού και οι κάτοικοι μετακινούνται νοτιότερα, δημιουργώντας έναν νέο οικισμό που σήμερα ονομάζεται Άγιος Προκόπιος ή Νέα Παλαιοκατούνα.
Κοντά στη Νέα Παλαιοκατούνα υπάρχει δασόφυτος λόφος με ερείπια προχριστιανικού αρχαίου φρουρίου και πηγή πόσιμου νερού στους πρόποδές του, ενώ σε απόσταση 3 χιλιομέτρων βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου που χτίστηκε το 1850 πάνω σε ερείπια παλιότερου ναού που καταστράφηκε κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης.
Πάνε πολλά πολλά χρόνια πίσω, περί τον 18 αιώνα, όταν οι κάτοικοι της Παλαιοκατούνας, μην αντέχοντας την αναγκαστική καταβολή του κεφαλικού φόρου και του φόρου της δεκάτης που τους είχε επιβληθεί, πωλούν τις περιουσίες τους στη Μονή Τατάρνας.
Την εποχή εκείνη ήταν πολλές οι περιπτώσεις που χρεωμένοι ιδιοκτήτες γης παραχωρούσαν με την μορφή εικονικής δωρεάς τα κτήματά τους σε μοναστήρια, ελπίζοντας πως θα τα πάρουν πίσω μόλις αλλάξουν οι συνθήκες και κυκλοφορήσει περισσότερο χρήμα. Τα μοναστήρια λοιπόν, εκτός από τις αφιερώσεις που δέχονταν από τους πιστούς, είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν και αγόραζαν, βοσκοτόπια, χωράφια, αμπέλια, ακόμα και ολόκληρα χωριά.
Διαβάστε εδώ… για το Ρέμα Πετριλιώτη και για την εντυπωσιακή του πορεία από τις κορυφές των Αγράφων στον Αχελώο ποταμό…
Έτσι ακριβώς συνέβη και με την Παλαιοκατούνα που σιγά-σιγά περνάει ολοκληρωτικά στα χέρια της Μονής. Με τον καιρό το χωριό εγκαταλείπεται από τους κατοίκους του και στην περιοχή μένουν μόνο τα κοπάδια του μοναστηριού και όσοι δουλεύουν για λογαριασμό του. Πολλά χρόνια όμως αργότερα, επί βασιλείας Όθωνα, με βασιλικό διάταγμα οι πρώτες οικογένειες Παλαιοκατουνιωτών εγκαθίστανται ξανά στον τόπο τους, ερχόμενοι σε συμβιβασμό με την Μονή, ενώ με τον καιρό το χωριό παρουσιάζει ραγδαία αύξηση πληθυσμού.
Το 1936, το Παλαιοκάτουνο μετονομάζεται σε Παλαιοκατούνα και στην απογραφή του 1940 εγγράφεται ως «Παλαιοκατούνα» με 652 κατοίκους.
Στις μέρες μας, το χωριό παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη με τους αξιαγάπητους ανθρώπους της να προσπαθούν για το καλύτερο του τόπου τους. Στο παλιό σχολείο λειτουργεί βιβλιοθήκη και χώρος μελέτης των παιδιών, καθώς και νέες εγκαταστάσεις παιδικού σταθμού που σύντομα θα λειτουργήσουν. Επιπλέον, οι αίθουσες του σχολείου λειτουργούν βοηθητικά για τη μάθηση των μικρών σχετικά με μια δεύτερη γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει και ένας χώρος ψυχαγωγίας για μικρούς και μεγάλους…
