Τοποθετείται στην Κεντρική Μακεδονία, πολύ κοντά στο Κιλκίς και πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα Βυζαντινά οχυρωματικά έργα της παλαιολόγειας περιόδου.
Χτίστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ανδρόνικου Γ΄ Παλαιολόγου με πιθανότερη χρονολογία το 1334 και εξυπηρετούσε κυρίως την ανάσχεση τού από Βορράν κινδύνου, κυρίως των Σέρβων, μα και την προστασία της Θεσσαλονίκης, ενώ ταυτόχρονα χρησίμευε και ως τόπος συγκέντρωσης και προστασίας της σοδειάς της μακεδονικής πεδιάδας.
Φέρει την ιδιαίτερη ονομασία Γυναικόκαστρο, με μια σύντομη μα αξιοσημείωτη ιστορία που ξεκινάει από τον Β΄ Βυζαντινό Εμφύλιο του 14ου αιώνα, που ξέσπασε μετά τον ξαφνικό θάνατο του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Γ’, μεταξύ του Ιωάννη Ε’ Παλαιολόγου και του Ιωάννη Καντακουζηνού.
Μέσα στους επόμενους αιώνες, πολλοί ήταν αυτοί που κατέλαβαν το κάστρο, όμως από τον 17ο αιώνα και έπειτα το φρούριο εγκαταλείπεται και σταματά η χρησιμότητά του.
Η ονομασία “Γυναικόκαστρο”, υποδήλωνε πως ήταν τόσο ισχυρό, ώστε ήταν αρκετή μια γυναικεία φρουρά για την υπεράσπισή του.
Όμως, όπου κάστρο και μύθος…
Έτσι λοιπόν, η άλωση του κάστρου ταυτίζεται με τον μύθο της Μαρουλίας, μιας ισχυρής γυναίκας που υπήρξε διοικητής του φρουρίου όταν κατέφθασαν τα τούρκικα στρατεύματα του Εβρενός Γαζή. Σύμφωνα λοιπόν με την παράδοση, η γυναίκα αυτή, χήρα του προηγούμενου διοικητή, οργάνωσε την άμυνα, καθοδήγησε τους στρατιώτες και πολέμησε και η ίδια ηρωικά υπερασπιζόμενη το κάστρο. Η αντίσταση της Μαρουλίας κράτησε αρκετούς μήνες πριν τελικά το κάστρο παραδοθεί.
Στις μέρες μας, το καλύτερο σωζόμενο σημείο του κάστρου είναι ο διώροφος τετράγωνος πύργος στην κορυφή της ακρόπολης, που αποτελεί ταυτόχρονα και το πιο διακριτό σημείο του, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του φρουρίου είναι κατεστραμμένο.
